سوری‌شوران نوزادان در آغوش گلبرگ‌ها و نوای پیرغلامان
تاریخ انتشار: ۲۰ اردیبهشت ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۷۱۸۰۹۶
ایسنا/مازندران آیین سنتی "سوری‌شوران" نوزادان پس از سده‌ها فراموشی در روستای کلیج‌کلا دودانگه به کوشش گلاب شمیم صواحی احیاء شد.
علاقه به گل و بوستان از ایران باستان تاکنون در میان ایرانیان باوری مقدس بوده و نو شدن زمین، فرصتی مناسب به شمار می‌آمد تا با حضور در طبیعت و برگزاری انواع جشن‌ها، از زمین و قدرت زایش آن سپاسگزاری کنند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
هر ساله با شروع برداشت گل‌محمدی در بهار، آیین‌های سنتی و مذهبی بسیاری در شهرهای مختلف ایران برگزار می‌شود که همگی پیوندی با گلاب و گلابگیری دارند. بیشتر این آیین‌ها با نام «گل‌غلتان» شناخته می‌شوند، دامغان، کاشان، شاهرود و برخی شهرهای دیگر مهم‌ترین مراکز برگزاری گل‌غلتان از گذشته تا امروز بوده‌اند.
اما شاید کمتر کسی بداند که سده‌ها پیش مازندران هم میزبان آیینی سنتی- معنوی با کارکرد مشابه گل‌غلتان بود که «سوری‌شوران» نوزادان نام داشت، آیینی که در گذر زمان به فراموشی سپرده شد و در پستوی تاریخ پنهان ماند اما فراموش نشد. در این گزارش با «سوری»، سوری‌شوران و شیوه برگزاری آن در گذشته آشنا می‌شوید.
سوری نماد برکت و زایش
واژه‌نامه‌های فارسی «سوری» را این طور معنا کرده‌اند؛ «جشن و سرور و شادمانی»؛ اما «گل سوری» اگرچه برای ما ایرانی‌ها کمی غریب است اما برای دوستداران طبیعت و گیاهان نامی آشنا به شمار می‌آید، در برخی منابع «گل سوری» نام دیگر گل سرخ است که در کنار دیگر نام‌های آن یعنی رز، ورد، گل محمدی و صد برگ که در زبان فارسی تاجیکی آن را می‌شناسند، آمده‌است.
قدیمی‌های منطقه دودانگه نیز به گل محمدی «سوری» گفته و آن را نمادی از زایش و برکت می‌دانستند، تعدادی از ساکنان کلیج‌کلا در خاطرات خود به یاد می‌آورند که پدران و مادران‌شان، در حیاط خانه یک بوته از نژاد اصلی سوری داشتند، هنوز هم در انگشت‌شمار خانه‌های قدیمی بوته‌ای از گل سوری به آرامی نفس می‌کشد. به گفته آنها تعداد برگ‌های سوری بیشتر از سایر نژادهای گل محمدی بود و گلاب و اسانس متفاوتی با کیفیت غنی‌تر از آن می‌گرفتند.
سوری‌شوران دروازه ورود به زندگی عاری از پلیدی
سوری‌شوران از ترکیب دو واژه سوری و شوران شکل گرفته، شوران به معنای شست‌شو و سوری که همان گل سوری است. این آیین سده‌ها پیش هم‌زمان با فصل برداشت گل محمدی در منطقه دودانگه و میان اهالی روستاها اجرا می‌شد.
در ادواری طولانی سوری‌شوران به فراموشی سپرده شد و تنها در حافظه برخی افراد که خاطره‌ای از برگزاری آن در یاد داشتند و یا از بزرگ‌ترها درباره آن شنیده بودند حضور داشت. در یک دهه اخیر و با رونق مجدد گلابگیری در منطقه این آیین دوباره احیاء شده و نخستین سالی است که با آغاز فصل بهار، خانه‌های کلیج‌کلا میزبان گردشگرانی هستند که برای تماشای گلابگیری و آیین سوری‌شوران راهی این منطقه شده‌اند.
در گذشته این آیین به شکل عمومی برگزار نمی‌شد و هر خانواده آن را در خانه خود و در فضایی بسته اجرا می‌کرد تا به این شکل نوزاد از سرمای بهار کوهستان نیز در امان بماند. به‌طور معمول نوزادان از خانواده‌هایی انتخاب می‌شدند که پس از سال‌ها انتظار صاحب فرزند شده‌بودند.
مراسم با دعوت از بزرگ روستا یا زنی مسّن از خانواده مانند مادربزرگ، عمه و سایر بستگان نسبی آغاز می‌شد. این افراد از احترام و اعتماد در میان اهالی خانه برخوردار بودند. در داخل خانه تشت و آفتابه‌ای فلزی را از پیش آماده می‌کردند، ابتدا نوزاد را می‌شستند و سپس با آفتابه گلاب را در تشت می‌ریختند، شخصی که اجرای مراسم را برعهده داشت کمی از همان گلاب را با دست برداشته و با کشاندن دست به سر و صورت نوزاد، او را تطهیر می‌کرد، در باور مردم منطقه با این عمل پاکی در روح نوزاد نهادینه و وجود او عاری از پلیدی می‌شود.
آوای نور بر پیشانی نوزاد
مراسم سوری‌شوران بخش دیگری هم داشته که اجرای آن توسط پیرغلامان انجام می‌شد؛ «مدح‌خوانی». آنچه امروز به عنوان «مولودی» می‌شناسیم، در گذشته با نام مدح‌خوانی شناخته و اجرا می‌شد. پیرغلامان نیز پیرمردان روستا بودند که احترامی ویژه میان اهالی روستا و همچنین صدایی خوش داشتند.
از معروف‌ترین مدح‌هایی که روز سوری‌شوران خواندن آن در دودانگه رایج بود «بلغ العلی بکماله/ کشف الدجی بجماله/ حسنت جمیع خصاله/ صلوا علیه و آله» است، در معنای آن آمده «به واسطه کمال خود به مرتبه بلند رسید و با جمال نورانی خود، تاریکی‌ها را برطرف کرد. همه خوی‌ها و صفات او زیباست؛ بر او و خاندانش درود بفرستید». خواندن مدح نوعی دمیدن کلام متبرک بر روح آیین بود.
آیین‌ها از بین نمی‌روند، بلکه با روحی تازه به جهان ما برمی‌گردند، سوری‌شوران امروز جانی دوباره گرفته و ستاره سوری در آسمان منطقه می‌درخشد. نیمه اول اردیهشت و روستای کلیج‌کلای دودانگه، بهترین زمان و زیباترین گوشه از جغرافیای مازندران برای تماشای این آیین قدیمی در دل دشت‌های سبز و کوهستانی و باغ‌های گل محمدی است.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: مازندران شهرستان ساری گلاب گيري آئین سنتی استانی اجتماعی استانی اقتصادی استانی فرهنگی و هنری استانی شهرستانها استانی ورزشی استانی علمی و آموزشی زنجان استانی سیاسی استانی اجتماعی استانی اقتصادی استانی فرهنگی و هنری استانی شهرستانها گل محمدی گل سوری
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۷۱۸۰۹۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
حمله خرس به دامدار ایلامی پس از ورود به قلمرو حیوان
به گزارش همشهری آنلاین، علیرضا محمدی اظهار کرد: این زیستگاه خرس قهوه‌ای در ارتفاعات کبیرکوه در بخش شرقی کبیرکوه واقع است و منطقه‌ای صعب‌العبور است، فرد مصدوم شده از دامداران بومی منطقه است که دام‌های خود را وارد قلمرو زیستی خرس کرده است.
وی افزود: وقتی خرس برای فرزندانش احساس خطر کند، ممکن است به واردشدگان به زیستگاهش حمله کند.
محمدی با بیان اینکه جمعیت خرس در این منطقه معدود است، خاطرنشان کرد: ممکن است خرس برای تأمین غذا دست به حمله زده باشد، آنچه مسلم است ورود دامدار به قلمرو خرس است که با این ورود ۶ رأس دام دامدار نیز تلف و خود دامدار نیز مصدوم شده است.
معاون اداره‌کل محیط زیست استان ایلام تأکید کرد: خرس به هیچ وجه وارد قلمرو و زندگی مردم منطقه نشده است و در جای مرتفعی در کوه است که زیستگاه خود اوست.
اورژانس پیش‌بیمارستانی اعلام کرده خرس به یک مرد ۵۱ ساله دره‌شهری حمله کرده است و وی زخمی شده است.
کد خبر 848141 منبع: ایسنا برچسب‌ها خبر مهم استان ایلام محیط زیست ایران
گزارشگر قديمى راديو دار فانى را وداع گفت